Bezonken rood
Jeroen Brouwers beschrijft in Bezonken rood een deel van zijn eigen leven. Wanneer zijn moeder sterft in 1981, wordt hij geconfronteerd met herinneringen uit zijn kindertijd. Brouwers zat als kind vast in een Japans vrouwenkamp, samen met zijn moeder, grootmoeder en zus. De vrouwen werden vaak vernederd en gefolterd, maar de kleine Brouwers trekt het zich niet zoveel aan. Pas later, na de terugkeer naar Nederland, werd de ervaring voor hem problematisch. Zijn moeder, kapot door de gruwel van de kampen, liet hem achter in een internaat. Het verraad dat hij toen voelde zindert na in zijn latere leven, met name in zijn complexe omgang met vrouwen. De schrijfstijl van Brouwers is sober, met momenten sierlijk. Hij vertelt zijn verhaal niet-chronologisch, dat maakt het boek niet ingewikkeld, maar net extra pakkend en intrigerend.
Lees een stukje
Het stamt uit die tijd, bijna veertig jaar geleden nu, dat mijn moeder en ik, zo lang wij elkaar blijven ontmoeten om daarna afscheid van elkaar te nemen, dit afscheid bezegelden met een bepaalde Maleise zegenwens. Als jongetje van vier, of vijf, nam ik, terwijl ik nog eens omkeek naar de moeder die achterbleef aan de kant van de weg en ikzelf door de jongetjes om mij heen werd voortgeduwd en meegesleurd, mijn hoed af en schreeuwde naar haar zo hard ik kon: Ketemoe lagi mama!
Beluister een stukje
Nood aan ondersteuning bij het lezen? Een Daisy-luisterversie van dit boek vind je bij Luisterpuntbibliotheek.
Staat dit boek in jouw bib?
Lees ook deze boeken
Carlota
Anna Karenina
Het jaar dat de zigeuners kwamen
Schiet maar, ik ben toch al dood
Jasper Jones
Wat andere lezers vinden
Wauw, een roman die velen zullen bijblijven. Dit is echt een schitterend boek hoe Jeroen Brouwers zijn verschrikkelijke jeugd navertelt. Sinds een jonge leeftijd heb ik altijd al interesse gehad in waargebeurde oorlogsverhalen. Jeroen Brouwers heeft mij kunnen raken in sommige delen van het boek, ondanks mij al heel veel werd verteld over het leven tijdens de oorlog is dit echt een verhaal die mij lang zal bijblijven. Brouwers vertelt vooral veel over het kamp zelf te Tjideng waar hij met zijn oma, moeder en zus de gruwelijkheden heeft meegemaakt in en naast het Jappenkamp. "Een zeer klein kamp waarbij de gebeurtenissen groter zijn dan de oppervlakte zelf." schreef hij zo neer in zijn boek. De jonge Jeroen moest zelf vaak zijn moeder afgeven doordat ze van hem werd ontnomen door de kampcommandant Kinitji Sone. Toch bleef Jeroen Brouwers sterk en gaf geen enkele traan in het kamp. Het deed hem niks dat zijn oma werd gedood, dat zijn moeder werd mishandeld en dat ze een hele nacht naakt onder lichten werd geplaatst zodat iedereen haar kon zien. Na de oorlog moesten alle kampbewoners putten graven om het voedsel in te vernietigen. Volgens velen Jappen was de oorlog niet over en bleven bikkelhard tegenover de mensen van het Tjideng kamp. Brouwers moeder probeerde te stelen maar natuurlijk had de kampcommandant het gezien en werd ze gefolterd en in haar kruis getrapt. Zo vertelt hij dat dit het moment was dat zijn moeder voor hem niet meer bestond. Hij wou een andere moeder. Daardoor was dit ook één van de redenen wanneer zijn moeder stierf dat hij niet aanwezig was tijdens de crematie. Het is duidelijk dat het vertelperspectief is genomen in de ik-verteller doordat het boek ook autobiografisch is. Er zijn heel wat flashbacks in het verhaal en het staat ook niet chronologisch geordend. Heel wat gebeurtenissen van vroeger linkte Brauns aan de hedendaagse dingen. Hierbij zei hij dat bij de geboorte van zijn dochter. Dit vergeleek hij met de mishandeling van zijn moeder omdat zijn vrouw een keizersnede onderging. Zo wou hij een nieuwe vrouw. Wanneer ik het boek uitlas moest ik toch wel even slikken. Je beseft en houdt in je achterhoofd dat het met hem wel zeer erg gesteld is en dat het nooit echt goed kan komen desondanks hij alles had de laatste tijd om gelukkig te zijn. Anderzijds is het zo dat wanneer je dit allemaal ondergaat een trauma voor het hele leven is en blijft. Een moeilijk maar ik ga het nog eens herhalen, een schitterend boek.